logo

Thai

image
Food market in de Thaise hoofdstad Bangkok.

Het Thaise schriftsysteem wordt gebruikt om de Thaise taal en andere minderheidstalen in Thailand te schrijven. Het bestaat uit 44 medeklinkers en 15 klinkertekens, waarmee ten minste 28 klinkers worden gevormd. Thai is daarnaast een toontaal en het schrift kent dan ook een viertal toontekens. Het Laotiaans of Lao van buurland Laos wordt geschreven in een aangepaste vorm van het Thaise schrift.

Specifieke problemen bij Thaise lay-out


  • Thai heeft geen spaties...
  • ... en ingewikkelde regels voor afbreken.
  • Ruime keuze Thai fonts.

Het Thai kent geen hoofdletters en schrijf je van links naar rechts. In een Thaise tekst worden normaliter alle woorden zonder spaties aan elkaar geschreven. Korte pauzes in een zin worden soms aangegeven door een komma, en een lange pauze door een punt, maar meestal nog door een spatie. Dat alles heeft als gevolg dat zelfs een korte zin op ons overkomt als een heel erg lang woord. Hier staat bijvoorbeeld 'Ik spreek Arabisch en Engels':

ฉันพูดภาษาอาหรับและภาษาอังกฤษ.

In het verleden waren er veel meer van deze zogenaamde 'Scriptio Continuo', zoals Latijn en Grieks (en veel ouder Spijkerschrift). Thai is — samen met Chinees en Japans — een van de weinige schriften die deze methode nog volgt.

Het Thaise schrift kent wel een mogelijkheid tot afbrekingen, maar die moeten voldoen aan complexe regels. In de nieuwere versies van Adobe Indesign is er een taaloptie voor Thai, maar afgaande van reacties in forums voor typografen zijn de resultaten daarvan wisselend. Al met al kom je als opmaker al snel in de problemen als een kop of lopende tekst in een relatief smalle kolom moet passen.

Ditzelfde verschijnsel kom je in nog veel grotere mate tegen op het internet. Met responsive design, waarbij de lay-out en de corpsgrootte 'meebeweegt' met het apparaat waarmee je een website bekijkt, in horizontale of verticale positie, etc. is het helemaal gedaan met de controle over de tekstkolom en de wetmatigheden van wel of niet afbreken in het Thai. Kortom: bij de opmaak van langere teksten is assistentie van een native speaker absoluut noodzakelijk.

Het Thaise schrift heeft als onderscheidende kenmerk de kop van de tekens, ook wel de 'terminal loop' genoemd. Deze lussen zijn een belangrijk element van handgeschreven Thaise teksten en dus ook van traditionele lettertypen. Zie 'Anatomie van Thaise lettertekens' hieronder. Maar sinds 1970 is een lusloze stijl populariteit aan het winnen. Deze soms schitterende 'loopless style fonts' lijken ietwat op onze schreefloze Latijnse karakters. Deze fonts worden veel gebruikt in advertenties en als display-lettertypen, hoewel het gebruik ervan als broodletter nog enigszins controversieel is.


wel of geen kashida's in het Arabisch

Deze typografische vernieuwingen dringen ook door in de professionele multilingual typefaces, waarbij Latijnse lettertekens stijlvol gecombineerd worden met andere schriftsystemen zoals Thai, Devanagari en Chinees. Als voorbeeld is er de Neue Frutiger Thai, die zowel als een moderne variant ('loop-less') als traditioneel (met loops) in te zetten is voor een aantrekkelijke grafische vormgeving.

Een overzicht van professionele Thaise lettertypen vind je op de Pinterest-pagina van Luna 3. Ook is aangegeven of we deze letter in huis hebben (in voorbereiding).



Voorbeelden van ons werk

Friesland-Campina
Brochures interne communicatie

In kader van wereldwijde integriteit campagne maakten we diverse brochures naar ontwerp van WAT Ontwerpers geschikt in het Thai, Arabisch, Urdu en Burmees.

FrieslandCampina
Boek XXXX voor Light of the World

อักษรไทย

Schrift

Thaise letters vormen geen alfabet, maar een zogenaamde 'abugida'. Een abugida is een schriftsysteem waarin de medeklinkers fungeren als basisletters, iedere met een impliciete klinker en consequente aanpassingen van de basisletters om andere klinkers aan te duiden. In het Thai worden de medeklinkers horizontaal van links naar rechts genoteerd. De klinkertekens worden boven, onder, links of rechts van de bijbehorende medeklinker geplaatst, of in een combinatie van deze posities.

Kenmerken

Teksten hebben weinig interpunctie, maar behalve Thaise leestekens worden soms leestekens uit het Latijnse alfabet gebruikt. Datzelfde geldt voor cijfers. Maar naast deze Latijnse symbolen heeft het Thais ook een eigen cijferreeks (๐ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙). Gebruik daarvan blijft beperkt tot overheidsdocumenten, speciale toegangsprijzen voor autochtone Thaise landgenoten en nummerplaten van militaire voertuigen.

Ten opzichte van een Engels origineel zal een tekst in het Thai als snel 15% meer ruimte innemen, ondanks die 'samenvoeging' van woorden.